Yazıyı okumak için lütfen tıklayın.
Tanım
Her kadın yaşam boyu en az bir dönem adetlerinde her türlü düzensizliği yaşar.
Nedenler
Aslında kadınlarda hiç de az olmayan bir durumdur. Her zaman bir sorunu işaret etmez.
Seyrek adet görme nedenleri 6 ana başlıkta toplanabilir.
Fizyolojik süreçler
Kadın yaşamında üreme fonksiyonlarına bağlı fizyolojik süreçler gebelik, lohusalık ve emzirmedir.
Yaşa bağlı fizyolojik dönemler ise ilk adet görülmeye başlanması olan ‘menarş’ ve adetin sonlamaya yaklaştığı ‘perimenapoz’ dönemleridir. Menarşı takip eden birkaç yıl boyunca, hormonlar dengeye oturana kadar seyrek adetler olabilir. Perimenapozda ise hormonal değişiklikler her türlü adet miktar ve düzen değişikliklerine neden olur.
Vücudun enerji kaynaklarında azalma
Spor, stres ve kilo kaybına neden olan yeme bozuklukları adet miktar ve sıklığını azaltır.
İlaçlar
- Bazı tip hormonal doğum kontrol yöntemleri: Bu yöntemlerde görülen seyrek ve az adet görme durumu yöntemlerin bilinen yan etkileridirsidir. İlaç bırakılma nedeni değildir.
- Doğum kontrol haplarının sık değiştirilmesi de anormal kanama nedenidir.
Altta yatan sağlık sorunları
Obezite: Östrojen hormonu yağ dokusunda da üretilir. Bu fazladan östrojen kaynağı adet düzenini olumsuz etkiler.
Erken menapoz: 40 yaşından önce yumurtalık rezervinin tükenmesi sonucu başlayan menapoz ‘erken’ olarak tanımlanır.
Polikistik over sendromu: Yumurtalıklar fazla erkek tipi hormon üretir. Bu hormonlar adet düzenini bozar.
Prolaktin yüksekliği: Prolaktin, beyinde hipofiz bezinde üretilen ‘süt hormonu’dur. Fazla üretimi, aynı yerden salınıp yumurtalığı uyaran hormonların baskılanmasına neden olur.
Şikayetler
Önemli olan herkezin kendi ‘normal’inin farkında olmasıdır. Ortalama 28 günde bir adet gören bir kadın için 21-35 gün arasında adet görmek de normal kabul edilir.
Kanama rengi koyu kahve, kırmızı veya pembe olabilir. Bazen pıhtılı bazen de tuvalet kağıdına veya iç çamaşırınıza bulaş şeklinde olabilir.
Öykü
Doktorunuza adet düzensizliği ile başvurduğunuzda detaylı bir sorgulama ile olası nedenler hakkında bilgi almaya çalışır.
Tetkikler
Doktorunuz öykü ve muayeneniz sonrasında yaşınız, diğer şikayetleriniz ve muayene bulgularınıza dayanarak çeşitli tetkikler ister.
- Hormon testleri: Üreme fonksiyonlarına direk veya indirek etkili tüm hormonlar istenebilir. Yaş ve şikayet ön planda olarak hangileri isteneceği belirlenir.
- MR: Kitle şüphesi durumunda istenir.
Tedavi
Tedavi nedene yönelik olmak yanında gebe kalmak isteyip istemediğinize de bağlıdır. Tedavi seçenekleri şunlardır:
- Yaşam tarzı değişiklikleri
- Hormonal tedavi
- Altta yatan soruna yönelik tedavi
Yaşam tarzı değişiklikleri
Spor, yemek ve strese ait sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıkları ancak kalıcı bir çözüm olabilir.
Hormonal tedavi
Çocuk isteğine göre değişir.
Altta yatan soruna yönelik tedavi
Seyrek adet görmek sadece ana sorunun bulgularından biridir. Hatta, hasta direk bu şikayetle doktora başvurur. Ancak öykü, muayene ve tetkikler asıl nedeni ortaya çıkarır. Asıl sağlık problemi tedavi edildiğinde adet sorunu da geçecektir.