Vulva neresidir?
Kadın dış genital bölgesine ‘vulva’ denir. Cildin dıştaki katlantısına ‘labia majör’, iç katlantısına ‘labia minör’, labia minörler arasındaki alana da ‘vestibül’ denir. Vajen (hazne) ve üretra (idrar deliği) vestibüle açılır. Üretranın her iki yan tarafına açılan kanallar ‘Skene bezleri’ne aittir. Bartholin bezleri ise vajenin sağ ve sol tarafına açılır. Klitoris, labia minörlerin üstündedir. Anüs (makat) ve vajen arasındaki alana ‘perine’ denir.
Kızlık zarı nedir?
Vajen girişini kısmen örten ince dokuya ‘kızlık zarı’ (himen) denir. Kızlık zarının yapısı çok çeşitli olduğu için varlığı veya yokluğu ya da ilk ilişki ile kanamaması ‘bekaret’ göstergeci değildir.
Ergenlik dönemi vulva değişiklikleri nelerdir?
Ergenlik dönemindeki hormonal değişiklikler sonucu labia minörler büyür ve genişler. Kıllanma başlar. Zamanla daha kalın, koyu ve kıvrık bir hal alır. Vulvanın da rengi etnik yapıya bağlı olarak değişebilir.
Vulva yapısının normal olduğunu nasıl anlarım?
Bu bölgenin şekli çok değişkendir. Kadından kadına özellikle labia minör boyu ve genişliği farkeder. Bazı kadında labialar simetrik olmayabilir. Tüm bu farklılıklar normaldir. Yapısal bir anomali değildir.
Vulvada hangi değişiklikler doktora başvurmayı gerektirir?
Anormal olan bulguları anlamak için önce kendi vücudunuzu tanımak gerekir. Vulvada cildin devamlılığı olduğu için tüm cilt hastalıkları bu bölgede de görülür. Ciltte renk değişikliği (kızarıklık, lekeler), ele gelen kitleler, ağrılı şişlikler, kaşıntı veya yangı hissi varsa ve devam ediyorsa doktora başvurmalısınız.
Normal vajinal akıntının nedeni nedir?
Ergenlikle beraber vajina salgı üretmeye başlar. Çoğu su olan bu salgıda, birçok mikroorganizmanın yanında vajen döşemesinden dökülen ölü hücreler de bulunur. Böylece vajen temizlenerek sağlıklı bir ortam oluşur. Vajinal akıntının miktarı ve yapısı adet dönemlerine bağlı olarak değişir.
Vajinal akıntının normal olduğunu nasıl anlarım?
Normal vajinal akıntı, şeffaf – beyaz arası değişen renkte ve kokusuzdur. Ancak, herkese özgün belli bir koku da normalde olabilir. Kendi bildiğiniz renk, koku, miktar ve kıvamda değişiklik olursa bu anormaldir. Bir enfeksiyon veya başka bir problem olabilir. Kokudaki keskin, güçlü ve rahatsızlık verici değişikliğin sprey, deodorant veya vajinal duş ile giderilmeye çalışılması önerilmez.
Vajenin doğal yapısı nasıl sağlanır?
Östrojen vajen döşemesinin yapısı ve kalınlığını korurken laktobasil denilen ‘İyi’ bakterilerin üremesini destekler. Bu bakteriler glikojeni yıkarak laktik asid üretir ve vajen pH’sını asidik yapar. Bu asidik ortam zararlı, hastalık etkeni mikroorganizmaların üremesini engeller. Sağlıklı vajen ortamının (flora) diğer bir elemanı ise mantarlardır. Vajenin doğal hafif asidik ortamı, mantar ve ‘kötü’ bakterilerin kontrolsüz çoğalmasını baskılar.
Vajen florası bozulursa ne olur?
Normal vajen yapısında bulunan mikroorganizmaların arasındaki dengeyi bozan her etken, vajinal enfeksiyona neden olabilir. En sık görülenler mantar enfeksiyonu ve bakteriyel vaginozis’dir.
Mantar enfeksiyonu neden olur?
Vajeni florasında bulunan mantarların aşırı üremesi enfeksiyon nedenidir. Kayganlaştırıcılar, spermisidler, antibiotik kullanımı (vajendeki ‘iyi’ bakterileri yokeder) veya gebelik, en sık saptanan etkenlerdir. Vulvada kaşıntı ve yanma çok tipik mantar enfeksiyon bulgularıdır. Tedavi lokal veya ağızdan uygulanan antifungal ajanlardır.
Bakteriyel vaginozis neden olur?
Vajen flora elemanı olan ‘kötü’ (anaerob) bakterilerin aşırı çoğalması, bacteriyel vaginozis’e neden olur. En sık balık gibi kokan akıntı olur. Ağızdan veya lokal antibiyotikler ile tedavi edilir.
Gebelikteki vulva-vajen değişiklikleri nelerdir?
Gebelik sırasında östrojen ve progesteron hormonlarının seviyeleri artar. Bu hormonal değişiklikler ve vulvada artan kan akımı, hem ödemli bir görünüm hem de daha koyu bir renk değişikliğine neden olur. Vajinal akıntı miktarı da artabilir. Hormonal değişiklikler vajen florasını bozarak daha sık ve kolay vajinal enfeksiyona neden olur.
Bazı gebede vajen, vulva ve makatta varisler gelişebilir. Rahatsızlık verseler de çoğu gebelik sonrası kaybolur.
Lohusalık dönemindeki vulva-vajen değişiklikleri nelerdir?
Doğum sırasında oluşan yırtıkların çoğu onarım gerektirir. Lohusalıkta en sık vajinal kuruluk şikayeti olur. Bunun nedeni emzirmeye bağlı adet görülmemesi ve östrojen seviyelerinin göreceli azalmasıdır. Kayganlaştırıcılar ve lokal östrojen tedavide kullanılabilir.
Menopozda görülen vulva-vajen değişiklikleri nelerdir?
Menapozda azalan östrojen düzeyleri vajende kuruluk ve idrar yollarında doku incelmesine neden olur. Zamanla vajen de elastik yapısını kaybeder ve döşemesi incelir. Sonuç olarak, idrar kaçırma, idrar yaparken yanma ve ilişki sırasında ağrı şikayetleri görülür. Lokal östrojen yarar sağlar.