Erken gebelik bulguları nelerdir ?

Adet gecikmesi sıklıkla ilk bulgudur. Ancak, düzensiz adet gören bayanlar bunun pek farkına varmayabilir. Biçok gebede sık idrara çıkma, aşırı yorgunluk, uyku hali, bulantı ve/veya kusma, göğüslerde hassasiyet, dolgunluk ve ağrı şikayeti olur. Bunlar normal erken gebelik bulgularıdır.

Döllenmiş yumurta ne zaman rahime yerleşir ?

Döllenmiş yumurta, 2-8 hücreli kütle (embriyo) olarak rahime ulaşır. Rahim içinde 90-150 saat serbest halde yüzer. Bu dönem, döllenmeden 4-7 gün sonraki sürece denk gelir. Birçok hücreden oluşan ‘morula’ denen kütle aşamasında döl yatağına yerleşir. Bu da döllenme sonrası ortalama 6. güne denk gelir. Ancak, yumurtalama zamanında çok geniş farklılıklar olduğundan, yuvalanma en geniş zaman dilimi olarak, adetin 16-30. günlerinde olur. O yüzden son adet tarihi ile uyumlu gelişme olmayabilir. Erken dönem ultrasonları, gebelik haftasının belirlenmesinde en kıymetli veridir. Yuvalanma aşamasından önce alınan ilaçlar tipik olarak bir hasara neden olmaz.

En güvenilir gebelik testi hangisidir?

Kanda bakılan (beta-hCG) en kesin tanı testidir. Tüm gebelik testleri ‘human koriyonik gonadotropin’ (hCG) hormonunu saptar. Bu hormon, yuvalanma olur olmaz salgılanmaya başlar. Hızla, hem anne serumunda hem de anne idrarında yükselir. Döllenmeden 8-9 gün sonra saptanabilir. Kan testi daha düşük değerleri daha erken saptar. 2 günde iki kat artar. Ancak, 2 gün arayla en az %33’lük artış olması normal kabul edilir. Vajinal ultrason ile gebelik kesesi, kan beta-hCG düzeyi 1500 IU/ml üstünde iken en erken seçilebilir.

Gebelikte hangi bulgular normaldir ?

Gebelikte normal olan bulgular yukarıda görülmektedir.

Gebeler neden yorgun hisseder ?

Gebeliğe bağlı gelişen birçok değişiklik, yorgunluk ve uyku hali olarak algılanır:

• Tansiyon düşmesi
• Kan şekeri düşmesi
• Hormonal değişiklikler (özellikle progesteron)
• Metabolik değişiklikler
• Gebeliğin normal kansızlığı

Doktorunuz ile görüşerek sizin için gerekli ilaç veya takviyeleri almalısınız.

Gebelerde neden baygınlık hissi olur ?

Gebelerde baygınlık hissi sık görülür. Ter basması, kulaklarda çınlama, hızlı hızlı nefes alıp verme bulguları varsa bayılacaksınız demektir. Bunun nedeni vücudda oluşan hormonal değişikliklerdir. Beyine yeteri kadar kan, dolayısıyla oksijen gitmez ise bayılma olur. Hızla sandalyeden kalkar veya duştan kıçarken baygınlık hissetme olasılığı fazladır. Ancak, sırtüstü uzanırken bile olabilirAvoiding feeling faint

Böyle bir durumda yapmanız gereken:  

• Otururken veya uzanırken kalkmak istediğinizde yavaş hareket edin.
• Ayakta hareketsiz dururken baygınlık hissi yaşarsanız, hemen bir sanalye bulun ve oturun. Hala geçmez ise yere uzanarak yanınıza dönün.
• Sırtüstü yatarken baygınlık hissine kapılırsanız yana dönün.

Rahim ne kadar büyür?

Rahim gebe olmayanda armud şeklinde iken erken 3. trimesterde küre, miyadında ise oval şeklindedir. Rahim, gebe olmayanda 70 gr. iken doğumda 1000 gr. ağırlığa ulaşır. Gebe olmayanda hacmi 1 ml. iken gebelik sonunda hacim 20 L.’ye kadar ulaşır. 12. haftada karın muayenesinde ele gelir. 20. haftada gebelik gözle görülür hale gelir.

Bebek hareketleri ne zaman hissedilir ?

İlk gebeliklerde çoğunlukla 20. hafta civarı hisseder, ama 18. haftada da olasıdır. Sonraki gebeliklerde 15-16. hafta gibi daha erken hissedilebilir. Başta kas seyirmesi, gıdıklanma, barsak hareketi gibi hissedilir. Bebek büyüdükçe daha kuvvetli ve düzenli hareket eder. Bebek hareketleri de daha kolay hissedilir. Erken haftalarda sıklıkla kadın oturur veya sessizce uzanırken ve vücuduna konsantre olurken hissedilir.

Memede hangi değişiklikler normaldir?

Gebeliğe bağlı meme değişiklikleri, memede büyüme, hassasiyet, dolgunlık; kan akımında artışa bağlı damarların belirginleşmesi;  meme başında (areola) renk koyulaşması ve gebelik ortasından intibaren meme ucunun etrafında ufak kabarıklıkların (Montgomery tüberkülleri) belirmesidir.

Doğumdan önce süt gelmesi normal mi?

Meme başından süt gelişi (galaktore) birçok hormonun (prolaktin, glikokortikoidler, progesteron, humal plasental laktojen) katkısı sonucudur.

Doğumdan haftalar, aylar önce süt üretimi balşayabilir. Hatta, 14. haftada bile kendiliğinden süt gelişi nadir değildir.

Gebelik ortasında süt üretiminin birinci evresi gelişir ve gebe, ilk süt olan kolostrumu üretme kapasitesine sahiptir. Kolostrum, soluk renkte ve su kıvamına yakın yoğunluktadır. Protein oranı yüksek, yağ oranı düşüktür. Gebelk sırasında kendiliğinden süt gelişi olursa emzirme pedleri koyarak sütyen altına sızan sütün emilmesini sağlayabilirsiniz.

Süt üretiminin ikinci ve üçüncü evreleri ise doğum sonrası gelişen refleks ile olur, çünkü doğum ile süt gelişine engel olan progesteron hormonu hızla azalır.

Erken süt gelişi, doğum sonrası süt üretiminin az olacağı anlamına gelmez.

Gebelikte duruş şekli değişir mi?

Bel kavsi, sürekli öne doğru belirginleşir. Rahim büyüdükçe, ağırlık denge noktasını bacakların üstünde tutmaya çalışır. İlerleyen gebelik haftalarında beldeki şekil değişikliğine uyum sağlamak için boyunda öne doğru yer değiştirir ve kollarda ağrı, uyuşma, güçsüzlük oluşur.

Ciltte renk koyulaşması neden olur?

Gebele  %90’ında cilt rengi koyulaşır. Gebelik hormonları, özellikle MSH hormonu etkisiyle olur. Renk koyulaşması en sık meme ucu, göbek deliği, koltukaltı, göbek orta hattı ve dış genital bölgede görülür. Yüzde kelebek kanadı şeklinde, burun ve elmacık kemiklerini içine alan ‘gebelik maskesi’ görülebilir. Güneş koruyucu ile şiddetinde artma önlenir. Doğum ile şiddeti azalır. Diğer renk değişiklikleri de az değildir. Palmar eritem, psödoakantozis nigrikans, vulvar veya dermal melanositoz veya postenflamatuar hiperpigmentasyon görülebilir.

Neden sivilce artışı olur?

Gebelik öncesi tedavi alanlarda ilaçların kesilmesiyle alevlenme görülür. Gebelikte çok artan progesteron hormonu da ciltte yağ üretimini arttırdığı için bir etkendir. Bazen lohusalıkta ilk defa sivilcelenme olabilir. Bol sıvı alımı, nemlenmeyi sağlar. Lokal tedavilerin çoğu güvenlidir.

Saç değişiklikleri nelerdir?

Gebelikde hafif kıllanma artışı olabilir. Buna etken, yumurtalık ve böbrek üstü bezinden salgılanan erkek hormonlarındaki artıştır. Gebe olmayanlarda, saç anagen fazda uzar, telogen fazda dinlenir. Yaklaşık %10-15 oranında saç herzaman telogen fazda bulunur. Gebelikte ise saçlı deride daha fazla oranda anagen fazda saç bulunur. Yeni saçın tekrar uzayabilmesi için telogen fazda saç dökülmesi normaldir. Saçlar gebede uzama fazına girer. Gebelik son döneminden başlayarak ise saçlar dökülmenin arttığı dinlenme fazına geçer. Hemen lohusalık başlangıcında ise telogen fazdaki saç oranı artar. Rahatsızlık verse de normal bir süreçtir (telogen effluvium). Alın ve şakaklar en sık etkilenir. Normalde günde 60-100 adet saç kılı dökülür. Rahatsızlık verici olması için %40 saçın azalması gerekir. Telogen effluvium, sıklıkla 1-5 ay sürse de 1 yıl kadar devam edebilir. Etkin bir tedavisi yoktur.

Gebelik çatlakları önlenebilir mi?

Gebelik çatlakları, pembe veya morumsu çizgi şeklinde cilt lezyonlarıdır. Cildin orta tabakası olan dermisin gerilerek parçalanması/kırılması sonucu oluşur. Gebede hormonal değişiklikler gelişme eğilimini arttırır. Derecesi genetik olarak belirlenir. Hızlı kilo alımı, proteinden fakir diyet şiddeti arttırır. Her gebede farklı bölgelerde belirgin olabilir. Nerede kilo almaya müsait iseniz orada gelişir: meme, karın ön duvarı, baldır gibi. Maalesef önlemek çok zordur. Jel ve kremlerin faydası tartışmalıdır. Zamanla renkleri solar ve gümüş rengini alır, ama geçmezler. Erken dönemde yeni medikal lazer tedavilerinden fayda görülebilir.

Görme bozukluğu olur mu?

Gebeliğe ait fizyolojik değişiklikler tüm sistemlerde strese neden olur. Göz de etkilenir. Kuruluk en sık şikayettir. Gebeliğe bağlı hormonal değişiklikler sonucu olduğu düşünülür. Bu yüzden lens kullanımı zorlaşır. Ancak, bunlar geçicidir. Ayrıca varolan göz hastalıkları şiddetlenebilir. Örneğin, diyabete bağlı göz bozuklukları ilerleyebilir.

Başağrısı daha sık mı olur?

Kadında başağrısı sıklıkla hormonlardan etkilenir. Gebelik de potansiyel bir uyarandır. Bazı gebede başağrısı sıklığı artar. İlk gebelik haftalarında şiddeti artabilir. Ancak son 6 ayda ya tamamen iyileşir ya da şiddeti azalır. Migreni olanlarda sıklıkla gerileme görülür. Ancak, bu kişilerde gebelikte tansiyon yüksekliği riski 4 kat attığından yakın takip önerilir. Bebeğinize bir zararı yoktur. Ama sizin yaşam kalitenizi etkilerler. İlk 3 ayda ilaç kullanımı kısıtlı olduğundan zordur. Parasetamol gebelerde güvenlidir. Yaşam tarzı değişiklikleri önerilir. Daha düzenli dinlenme ve iİaç dışı yöntemler (gevşeme teknikleri, iyi egzersiz programları) önerilir.

Burun kanaması normal mi?

Gebelik sırasında hormonal değişikliklerden dolayı burun kanaması sıktır. Genelde kısa süreli ve hafif kanama görülür. Uyku sırasında bile gelişebilir. Bu durumda burun kanamasından önce geniz akıntısı hissedersiniz. Gebelikte burun tıkanıklığı da sıktır.

Kanamayı nasıl durdurursuuz? Dik durmalı ve biraz başınızı öne eğmelisiniz. Burun deliklerinin biraz yukarısından burnunuzu 10 dakika sıkarak tutun. Bu sırada ağızdan nefes alıp verin. Gerekirse basıncı 20 dakika kadar uygulayabilirsiniz. Burun kanadına da buz torbası uygulayın. Kanama devam ederse sağlık kurumuna başvurmalısınız.

Dişeti kanaması normal mi?

Gebelikte bazı kadınlarda ağrılı ve ödemli dişetleri olur ki kanamaya meyillidirler. Dişde plak oluşumu dişeti kanamasına nedendir. Gebelikteki hormonal değişiklikler diş plak oluşumunu kolaylaştırır.  Bu sorunu en aza indirmenin tek yolu doğru bir ağız bakımıdır. Günde iki defa flor içeren diş macunu ile doğru bir teknik kullanarak dişlerinizi fırçalamalısınız. Küçük ve yumuşak bir diş fırçası tercih edilmelidir.

Şekerli ve asidli içecek ve yiyeceklerden uzak durun. Alkol içeren ağız yıkama solüsyonları kulanılmamalıdır. Sigaranın da dişetlerine hasar verdiği unutulmamalı. Sabah mide bulantısı ve kusmanız olursa sadece su ile ağzınızı çalkalayın. Mide asidi dişleri yumuşattığı için kusmadan en az bir saat sonra diş fırçalanır.

Çarpıntı normal mi?

Gebeliğin en belirgin değişiklikleri solunum ve dolaşım sisteminde olur. Nefes darlığı, burunda kuruluk ve kanama, çabuk yorulma görülür.    Kan hacmi %30-50 artar. Kalp atım hacmi artar. Kalp hızı dakikada 10-20 vuru artar. Kalpte üfürüm duyulabilir. Bu şikayetler, en şiddetli 20-24. haftalarda hissedilir. Bacaklarda dolaşım yavaşladığından ödem olur. Bacaklarda basınç artışı olur. Buna ayak bileğinde ödem eşlik eder. Lohusalık bitiminde hepsi geriler.

Dişeti kanaması normal mi?

Gebelikte bazı kadınlarda ağrılı ve ödemli dişetleri olur ki kanamaya meyillidirler. Dişde plak oluşumu dişeti kanamasına nedendir. Gebelikteki hormonal değişiklikler diş plak oluşumunu kolaylaştırır.  Bu sorunu en aza indirmenin tek yolu doğru bir ağız bakımıdır. Günde iki defa flor içeren diş macunu ile doğru bir teknik kullanarak dişlerinizi fırçalamalısınız. Küçük ve yumuşak bir diş fırçası tercih edilmelidir.

Şekerli ve asidli içecek ve yiyeceklerden uzak durun. Alkol içeren ağız yıkama solüsyonları kulanılmamalıdır. Sigaranın da dişetlerine hasar verdiği unutulmamalı. Sabah mide bulantısı ve kusmanız olursa sadece su ile ağzınızı çalkalayın. Mide asidi dişleri yumuşattığı için kusmadan en az bir saat sonra diş fırçalanır.

Safra kesesi ve karaciğer hastalıkları sıklaşır mı?

Gebelikte artan östrojen etkisiyle safra kesesi taş oluşumu kolaylaşır. Karaciğer hastalıklarının cilt bulguları görülebilir (spider anjioma, palmar eritem).  Karaciğer fonksiyon testlerinde değişiklikler olabilir (kolesterol artar, albümin azalır). Kaşıntının ön planda olan ciddi laboratuar bulgularının olduğu ‘gebelik kolestazı’ ise tedavi gerektirir. 

Safra kesesi ve karaciğer hastalıkları sıklaşır mı?

Gebelikte artan östrojen etkisiyle safra kesesi taş oluşumu kolaylaşır. Karaciğer hastalıklarının cilt bulguları görülebilir (spider anjioma, palmar eritem).  Karaciğer fonksiyon testlerinde değişiklikler olabilir (kolesterol artar, albümin azalır). Kaşıntının ön planda olan ciddi laboratuar bulgularının olduğu ‘gebelik kolestazı’ ise tedavi gerektirir. 

Uyku bozukluğu olur mu?

Gebelikte uyku düzeninde fonksiyonel değişiklikler olur. Uyku süresi ilk 3 ayda uzar, ikinci 3 ayda normalleşir, son 3 ayda kısalır. Gece uyanma sıklığı artar. Düz kaslardaki gevşemeye bağlı sık idrara çıkma, reflü, burun kuruluğu gibi durumlar yanında, yatış pozisyon rahatsızlığı, bacakta kramplar, göğüs hassasiyeti ve kaygı da uyku bozukluğuna neden olur. 

Bazı gebeler bebeklerinin sağlığı, travay ve doğum eylemi hakkında kabus görür. Kaygıya bağlı bu durum normaldir. Bunu eşiniz, doktorunuz ile paylaşmalısınız. Gevşeme ve nefes teknikleri sizi rahatlatabilir.

Uyku pozisyonu olarak yan yatmak, özellikler sola yatmak önerilir.  Karnınızı yastıklarla dengeleyebilirsiniz. Dizlerin arasına da yastık koyarak daha rahat bir yatış pozisyonuna kavuşursunuz.

Doğuma yakın daha dik yatmak nefes darlığını azaltır, daha rahat uyumanızı sağlar.

Gece uyamazsanız endişe etmeyin. Sabah kestirebilirsiniz. Akşamüstü çay, kahve ve kolalı içeceklerden uzak durun.

Bazen uyku bozukluğu depresyon bulgusu da olabilir.

Bel ve sırt ağrısı tedavi edilebilir mi?

Gebelerin %50’sinde bel ve sırt ağrısı şikayeti vardır. Çeşitli nedenlere bağlı olabilir:

• Vücudun ağırlık noktası değişir
• Eklemlerde gevşeme olur
• Bağlarda gerilme
• Sinir sıkışması olur
• Dolaşımdaki değişiklikler

Tedavi seçenekleri; sıcak-soğuk uygulama, asitaminofen, masaj, doğru duruş, doğru ayakkabı, kas gücünü attırıcı doğru egzersiz programı, uzanırken bacak arasına yastık koymak, uzun ayakta durma gerekiyorsa bacağın birisini tabureye yerleştirmektir.

Varisler neden sıktır?

Gebede artış şu nedenlere bağlıdır:

• yaş,     
• kilo,
• ailesel eğilim

Hem bacaklarda hem de dış genital bölgede oluşabilirler. Çok ağrılı olabilirler. Tedavi seçenekleri; istirahat, bacak elevasyonu, lokal ısı, asetaminofen, varis çorabıdır.

İdrar yolu enfeksiyon neden sıktır?

Gebeliğe bağlı şu normal değişiklikler kolaylaştırıcıdır:  Üst toplayıcı istemde genişleme,  hipotonik renal pelvis, vesikoüreteral reflü, idrar yollarının doğal bağışıklık sisteminin zayıflaması. Tipik şikayetler, gebede olmaz. Hatta, hiçbir şikayet bile olmayabilir. Enfeksiyonun böbreklere ulaşması çok ciddi sonuçlara neden olabilir.

Vajinal akıntı normal mi?

Gebelik sırasında vajinal akıntı miktarı artar. Bunun nedeni vajenden yukarı doğru enfeksiyon yayılmasını engellemektir. Doğuma yakın artan vajinal akıntı, idrarla karıştırılabilir. Ancak, renk değişikliği, koku, kaşıntı, yanma gibi şikayetler olursa doktorunuza haber vermelisiniz. Normal bir vajinal akıntı şeffafa yakın beyaz ve kokusuzdur. En sık görülen mantar enfeksiyonlarıdır.

Diş tedavisi olunabilir mi?

Diş ve dişeti sağlığı gebede çok önemlidir. Diş etleri ödemlenir ve kolay kanar. Gebeliğe özgü dişeti hastalıkları olabilir (Epulis gravidarum). Çürük, kanal tedavisi, diş cerrahisi bile gerekli ise yapılabilir. Doktorunuzun gebe olduğunuzu bilmesi yeterlidir. Birçok antibiotik ve lokal anestetikler güvenlidir. Karın çelik yelekle korunup gereğinde diş grafisi çekilebilir.

Emniyet kemeri kullanmak gerekir mi?

Gebenin mutlak emniyet kemeri takması gerekir, çünkü herhangi bir karın travması, emniyet kemerinin yaptığı basıdan daha zararlıdır. Emniyet kemeri, karnın altından ve göğüs ortasından geçirilerek takılmalıdır.  Gebenin karnı hava yastığından 25 cm. uzakta olmalıdır.

Seyahat kısıtlanmalı mı?

Kişisel riskler ve seyahat sürecindeki akut sorunlar gözönüne alınır. En güvenli dönem 2. üç aydır, çünkü düşük ve erken doğum riskinin en az olduğu dönemdir. Uzun süreli hareketsizlik, dolaşıma engel olacağından, ayak ve bacaklar hareket ettirilmeli, sık mola verilmeli veya kalkıp dolaşılmalıdır.

Uçak yolculuğu sıvı kaybına nedendir çünkü ortamdaki hava oranı, oksijen basıncı ve nem oranı azdır. Bu yüzden, bol sıvı alınmalı ve kahve tüketimi kısıtlanmalıdır. Uçak yolculuğu, gebedeki trombüs riskini 2-4 kat arttırır. Uçak yolculuğu sırasında varis çorabı giyilmesi önerilir. Sık uçak yolculuğu yapanlarda ise maksimum radyasyon maruziyet riski artar. Uluslararası Radyasyondan Korunma Komitesi, genel toplum için yıllık maksimum radyasyon maruziyetini 1mSv olarak önerir. Aynı oran gebeler için de geçerlidir.  Uçak yolculuğu, en uzun mesafede bile kişiyi bu sınırın %15’den azına maruz kılar. Uçuş yüksekliği ise sorun değildir, çünkü hem kabin basınçları buna göre ayarlanmıştır hem de fetus fizyolojik olarak yüksekliğe bağlı oluşan yüksek tansiyon, artmış nabız ve düşük oksijen miktarına adapte olabilir.

İşyerinde kısıtlama gerekir mi?

Çalışmak ve üretmek, kişinin kendini iyi hissetmesini sağlar, zamanın geçmesini kolaylaştırır. Gebelik sorunsuz seyrediyorsa, çalışmakta da sorun yoktur. Rahat kıyafet giymek, sık dolaşabilmek, bol sıvı alımı, düzenli beslenme, dinlenme molası olması önerilir. Aşırı fizik güç harcayanlar, ağır makine kullananlar, kimyasallarla çalışanlar işyeri hekimi ve kadın doğum uzmanına başvurmalıdır.

Hangi egzersizler yapılabilir?

Aktif yaşam tarzı sorunsuz gebelerde önerilir. Egzersiz yapan kadınlarda doğum süresinin kısaldığı, yenidoğan sağlığının ve zeka düzeyinin daha yüksek olduğu saptanmış. Ancak, bu gebeler zaten daha sağlıklı gebeliğe başlamış ve daha düzenli takip olduklarından sadece egzersizin bu olumlu sonuçlara katkısı olduğu da söylenemez.

En sağlıklı aktivite yürüyüş ve yüzmedir. Nefes nefese kalma, aşırı terleme, karın içi basıncı arttıran egzersizler, kontak sporlar ve travmaya neden olacak aktiviteler önerilmez.

Cinsel ilişki güvenli mi?

Gebeliğe ait sorun yoksa güvenlidir. Hangi pozisyonun daha güvenilir olduğuna dair veri yok.Şu sorunlar varlığında önerilmez:

• Bebeğin eşinin önde gelmesi,
• Kanama,
• Su gelişi şüphesi,
• Erken doğum tehtidi,
• Erken doğum öyküsü,
• Birden fazla düşük öyküsü varsa      

İleri baba yaşı bir risk midir?

Annede olduğu gibi ileri baba yaşının kromozom sayı anomalisi yaptığına dair bir veri yoktur. Ancak yapısal sperm anomalileri artar ve kısırlık nedenidir. > 40 yaş babada otozomal dominant hastalık sıklığı %0.3-0.5 artttığı bilinir (nörofibromatozis, Marfan sendromu, akondroplazi, polikistik böbrek hastalığı gibi). İleri baba yaşı, şizofreni ve otizmle ilişkilendirilmiştir. Bu yüzden sperm donasyonu için 50 yaş sınır alınmıştır.