Tanım

Cinsel aktif hayatı olan herkes cinsel temasla bulaşan hastalık (CTBH) kapma riski altındadır. Bu enfeksiyonların çoğu sadece vajinal, anal değil, oral ve diğer türlü cinsel aktivite ile, hatta cilt teması ile bile bulaşabilir. Bir kısmı sadece cinsel yolla değil, vücud salgılarından, kan veya anneden bebeğe plasenta yoluyla da bulaşır.

En sık karşılaşılan cinsel yolla bulaşan hastalıklar şunlardır: Klamidya, Gonore (Bel soğukluğu), Mycoplazma genitalium, Genital herpes (uçuk= herpes simpleks virüsü = HSV), Genital siğiller (human papilloma virüsü = HPV), Hepatitis B virüsü (HBV), Sfiliz, Trikomoniazis, ‘Human immunodeficiency’ virüsü (HIV)

CTBH taraması nedir?

CTBH’lar sıklıkla hiçbir şikayete neden olmadığından hem enfekte olduğunuzun farkında olmazsınız hem de partnerinize bulaştırabilirsiniz. Bu yüzden cinsel yolla bulaşan hastalık taraması çok önem kazanır.

CTBH tarama önerileri

Kimde hangi testin uygun olduğu kişinin cinsiyet ve cinsel aktivite alışkanlıklarına göre değişmektedir. Genel öneriler dışında, diğer etkenlere ve cinsel aktivite alışkanlıklarına göre bazı kişilerde başka tarama testlerine ihtiyaç olabilir. Doktorunuz hangi testlerin gerekli olduğuna karar verir.

CTBH şüphesi

Birçok CTBH’ın hiçbir şikayete veya bulguya neden olmaz. Sizin gibi partneriniz de CTBH taşıdığından habersiz olabilir. O yüzden cinsel yolla bulaşan hastalığınız olup olmadığını en iyi tarama testleri yaptırarak öğrenebilirsiniz.

Ruh hali, kronik pelvik ağrıda önemlidir. Fiziksel veya cinsel istismar öyküsü sorgulanır. Uzun süren ağrı depresyon nedenidir. Depresyon da ağrıyı şiddetlendirir.

Cinsel temasla bulaşan hastalığım varsa ne yapmalıyım?

Tedavi ile enfeksiyondan kurtulmuş ve daha ciddi sorunlara yol açmasının önüne geçmiş olunur. Hem de başkalarına bulaştırma riskiniz azaltılır.

CTBH tedavi edilmezse

Bazı tedavi edilebilir CTBH’lar ihmal edilip tedavi edilmezse ölüme kadar giden çok ciddi sorunlara yol açar.

Cerrahi: Ağrı nedenini ortadan kaldıran cerrahi uygulamalar mümkünse yapılır. Diğer tedavilere yanıt vermeyen pelvik ağrı da son seçenektir.

Önlem

Yüzde yüz tüm cinsel temasla bulaşan hastalıklarını önleyecek bir yöntem maalesef yoktur. Bu yüzden cinsellik yaşamadan önce değerlendirilmesi gereken birçok konu vardır. İstemediğiniz zaman ‘hayır’ demeyi bilmelisiniz. Ancak bazı önlemler ile yakalanma riskinizi azaltmanız mümkündür.

Önlem

Genital siğil ve rahim ağzı kanseri etkeni olan HPV aşısı da bulunmaktadır. Bu aşı ile ilgili dünya kamuoyunda oluşan kaygıları, HPV tiplerini, enfeksiyonun seyrini, taramasını, korunmasını ve tedavisini doktorunuzla konuşarak karar verebilirsiniz.