Yaş aldıkça cinsel yaşam nasıl etkilenir?
Yaş aldıkça birçok açıdan cinsellikle ilgili değişiklikler yaşanabilir. Yine de ilerleyen yaşlarda tatmin edici seks yaşanabilir. Cinsel tatmin istek, uyarılma, ilişki sırasında ağrı olmaması ve orgazma ulaşma yetisi gibi birçok etkene bağlıdır. Her ne kadar ‘kadının beynidir en önemli seks organı’ sözü doğru olsa da vücudun cinsellikteki rolünü inkar edemeyiz, özellikle yaş aldıkça. Kadınlarda ileri yaşlarda:
- Cinsel istek (libido) azalabilir.
- Uyarılma veya ıslanma problemleri olabilir.
- İlişki sırasında ağrı veya rahatsızlık hissi yaşanabilir.
- Orgazm sorunları olabilir.
- Daha önceki deneyimlerine kıyasla orgazm daha az tatmin edici olabilir.
Erkeklerde ileri yaşlarda:
- Cinsel istek azalabilir
- Ereksiyon sağlamak veya devam ettirmek için daha çok uyarana gerek olabilir. Hiç ereksiyon gerçekleşmeyebilir.
- Orgazm sorunları olabilir.
- Daha önceki deneyimlerine kıyasla orgazm daha az tatmin edici olabilir.
Yaş aldıkça cinsellikle ilgili yaşanan değişiklikler neye bağlıdır?
Menopozdan sonra libido azalır ve vücudumuzdaki değişiklikler uyarılmada zorluk, ilişki sırasında ağrı ve hatta orgazm olamama sorunlarına yol açar. Hiç kuşkusuz birçok kadın bu yüzden cinsel tatmin olamaz ve bir kısmı tamamen cinsel yakınlaşmadan kaçar. Cinsel istekte azalma veya cinsel fonksiyonlarda yaşanan sorunlar birçok nedene bağlıdır. Duygusal, fiziksel ve tıbbi etkenler cinsel cevabı sabote edebilir.
Azalan hormon düzeyleri: Yaş aldıkça erkeklerde üretilen testosteron, kadınlarda üretilen östrojen hormon düzeyleri azalır. Azalan cinsel hormonlar hem fiziksel hem de libidoda değişikliklere neden olur. Özellikle menopoz sonrası dönemde kadınlarda bu değişiklikler daha hızlı ve belirgindir. Vajene olan kan akımı da azalır. Vajen elastikiyetini yitirir ve kısalır. Vajinal kuruluk olur. Kadınlarda menopoza bağlı gelişen mesane kontrol sorunları, uyku bozuklukları, depresyon ve anksiyete de cinsel fonksiyonları olumsuz etkiler. Ancak, erkeklerde de değişiklikler olur.
Tıbbi hastalıklar: Diyabet, kalp hastalığı, obezite, yüksek tansiyon ve kronik ağrı gibi tıbbi durumlar kişide, cinsel istekde azalma veya cinsel işlevleri yerine getirme yetisinde azalmaya neden olabilir. Erkeklerde diyabet, damar ve sinir hasarına bağlı olarak en sık ereksiyon sorunlarına neden olan rahatsızlıktır.
Geçirilmiş cerrahi veya tıbbi tedavi: Prostat cerrahisi veya radyasyon tedavisi alan erkeklerde sıklıkla ereksiyon sorunları yaşanır. Prostat büyümesine bağlı ilaç alanlarda ise orgazm sorunları görülür. Kadınlarda ise mesane veya üreme organlarına yönelik ameliyat geçirenler veya kanser tedavisi olanlarda cinsel fonksiyon bozuklukları görülebilir.
Depresyon veya anksiyete: Sadece ileri yaşlarda değil, her yaş grubunda depresyon ve anksiyete cinsellikle ilgili sorunlara neden olabilir.
Erkeklerde sigara kullanımı: Sigaranın damar cidarında yaptığı değişikliklere bağlı olarak kan akımında azalma erkeklerde ereksiyon sorunlarının görülmesine yol açabilir.
İlaçlar: İleri yaşlarda diyabet, hipertansiyon, kalp hastalıkları, depresyon gibi hastalıklar için kullanılan ilaçların yan etkileri olarak cinsel işlev bozuklukları görülebilir.
Partnerinizle sorunlar: Partnerinizle yaşadığınız sorunlar cinsel yaşamınıza yansıyabilir.
Menopozda herkesde libido azalır mı?
Hayır. Birçok menopoz sonrası dönemdeki kadın, libidoda artış tarif eder. Bu belki de gebelik kaybısının artık olmamasına bağlı kaygı düzeyinde azalmayla ilişkili olabilir. Yine, çoğu kadının bu dönemde çocuklarıyla ilgili sorumlulukları azalır. Partnerleriyle daha keyifli geçirecek zamanları olur.
Ne zaman doktora başvurmalıyım?
Eğer cinsel yaşamınızın kalitesi ve sıklığından memnunsanız ve ilişki sırasında ağrı duymuyorsanız doktora gitmek için bir neden yoktur. Ancak cinsel yaşamınız sizi tatmin etmiyorsa o zaman doktora başvurmanız gerekir.
Doktora gittiğinizde kullandığınız tüm ilaçları ve takviyeleri yanınıza alın. Şikayetleriniz konusunda dürüst olun. Cinsellik ve ilişkiniz hakkında konuşmak utanç verici olabilir. Ama doktorunuzun size yardımcı olması için şikayet ve öykünüz bazen fizik muayeneden daha önemlidir.
Doktorunuz şu yollara başvurabilir:
- Kullandığınız ilaçlarda olası yan etki nedeniyle değişiklik veya doz azaltması
- Cinsel fonksiyonları iyileştirici hormon veya ilaç önerileri
- Uyarılmayı kolaylaştırıcı veya sağlayıcı kayganlaştırıcılar veya alet önerileri
- Cinsel terapi uzmanı psikolog/psikiyatriste yönlendirme
İleri yaşlarda yaşanan libidoda azalma ve cinsel fonksiyon bozukluklarına bütüncül bir yaklaşım gerekir. Tıbbi tedaviler, pelvik egzersizleri, psikocinsel tedaviler ve çift terapileri birarada uygulanmalıdır.
Ciddi bir sağlık problemim varsa ne yapmalıyım?
Kalp krizi gibi ciddi bir sağlık sorunu yaşadıysanız cinsel ilişki fikri korkutucu olabilir. Ancak, akut dönem sonrası birçok ciddi sağlık sorunu atlatanların cinsel yaşamları devam eder. Bu konuda doktorunuzun uyarı ve yönlendirmelerine kulak verin. Cinsel yaşamınızla ilgili bazı şeyleri değiştirmeniz gerekebilir. Ama bu değişiklikler güvenli bir cinsel yaşam sağlayacaksa neden olmasın?
Cinsel yaşamımı iyileştirmek için ben ne yapabilirim?
Menopozda libido azalabilir. Libidonun sizin için anlamını tekrar keşfedin. Libido cinselliğin karmaşık bir yönüdür. Uyarılma ve heyecanlanma için yeni yollar keşfetmek ilişkide yakınlığı tekrar kurmanızı sağlar. Cinsel rutininizde değişiklikler, ön sevişmeye ayırdığınız zamanı uzatmak gibi yenilikler deneyebilirsiniz. Partnerinize sevgi ve yakınlığınızı göstermek için zaman ayırmalısınız. Birlikte geçirdiğiniz zamanı keyifli kılın.
Partnerinize karşı açık olun. Cinsellik ve ilişkiniz hakkındaki duygu ve endişeleriniz konusunda dürüst davranın. Yaşadığınız sorunlar konusunda beraber çözüm arayın. Ağrılı oluyorsa kayganlaştırıcı kullanın, daha uygun pozisyonlar bulun. Eğer partnerinizin fiziksel veya cinsel fonksiyonlarla ilgili sorunları varsa tedavi olmasını teşvik edin.
Artrit gibi ağrılı ve hareket kısıtlılığına neden olan bir hastalığınız varsa ilaçların en etkili olduğu dönem, şikayetlerinizin göreceli azaldığı süreçte cinsellik yaşayın.