Yazıyı okumak için lütfen tıklayın.
Klamidya nedir?
Klamidya en sık görülen cinsel temasla bulaşan hastalıklardan (CTBH) biridir. Etken, vajinal seks, oral seks ve anal seks sırasında, salgılar ile kişiden kişiye bulaşır. Bakterinin bulaşması için ejakulata gerek yoktur. Bakteri ayrıca anneden yenidoğana vajinal doğum sırasında da geçebilir.
Klamidya enfeksiyonu
Kadınlarda en sık klamidya enfeksiyonu görülen yer, rahim ağzıdır (serviks).
Risk grupları
Klamidya her yaş grubunda ve her iki cinste görülür. En çok genç yaş grubunda yaygındır. Vakaların üçte ikisi 14-25 yaş grubunda görülür.
tor tarafından uygulanır. Vajinal doğum veya sezaryan sonrası hemen uygulanabilse de düşme riski bu dönemde daha fazladır. Tercih edilen, doğumdan 6 hafta sonra uygulanmasıdır.
İki tip spiral vardır:
- Bakır içeren: 5 yıl boyunca içerdiği bakırı rahim içine salarak döllenmeyi engeller.
Rahim içi araç (spiral) nedir?
Rahim içi araç T-şeklinde küçük bir alettir. Dok - Hormon içeren: 5 yıl boyunca içerdiği hormonu (progesteron) rahim içine salarak döllenmeyi engeller.
Risk grupları
Kadınlar, erkeklere oranla 2 kat daha fazla klamidya enfeksiyonuna yakalanır.
Sık rastlanan şikayetler
Bakteriye maruziyetten 3 hafta sonra şikayet olacaksa başlar. Şikayetler enfekte olan bölgeye göre değişir. Bulgu olsa da çok hafif seyrettiğinden idrar yolu enfeksiyonu veya vajinal enfeksiyonla karıştırılır.
Sık rastlanan şikayetler
Klamidya ‘sessiz enfeksiyon’ olarak bilinir. Enfekte kadınların %5-30’unda şikayet bildirilir. Bazen hastalık saptanmadan aylar, hatta yıllar boyunca süregelebilir. Bu süreçte diğer partnerler de enfekte olabilir.
Nadir şikayetler
Boğaz ağrısı ve ağrılı yutkunma, oral seks ile bulaşa bağlıdır.
Karaciğer kapsül enfeksiyonu olan perihepatit sağ üst karın ağrısı yapar.
Klamidya enfeksiyonu sonrası gelişen otoimmün bir hastalık olan reaktif artrit, maruziyetten 1-4 hafta sonra ortaya çıkan ve 3-12 ayda gerilen eklem ağrısı nedenidir.
Tanı
Şikayet veya fizik muayene bulgularına göre klamidya şüphesi uyanır. Klamidyayı sadece şikayetlere dayanarak diğer CTBH’lardan ayırmak zor olabilir.
Tanı
Kesin tanı, şikayetin olduğu bölgeden alınan örneklerin kültürü ile konur.
Tedavi
Klamidyanın duyarlı olduğu antibiyotikler ağızdan alınır. Son 3 ay içinde cinsel ilişkiniz olduğu kişi/kişiler test edilmeli ve gereğinde tedavi edilmelidir. Klamidya partnerinize tedavi sırasında bile bulaşacağından tedavi boyunca cinsel temastan uzak durulmalıdır. Çoğu kişi tedavi olduktan sonra tekrar enfeksiyon kaptığı için 3 ay sonra kontrol kültürü alınması gerekir.
Komplikasyonlar
Klamidya enfeksiyona bağlı gelişen komplikasyonlar, bu enfeksiyonun en çok korkulan ve ciddi sorunlar oluşturan yönüdür. Bu sağlık problemleri, hiçbir şikayeti olmamış kişilerde de gelişebilir. İyi olan taraf, düzenli klamidya enfeksiyon taraması ve geçikmeden uygulanan tedavi ile çoğunun önlenebilmesidir.
Pelvik enflamatuar hastalık: Bakteriler rahim ağzından rahime ve oradan da tüplere ve yumurtalıklara geçerek yaygın pelvik enflamasyon ve yapışıklıklar oluşturur. Böylece kronik pelvik ağrı ve infertiliteye neden olur. Tüpleri etrafı yapışıklık dış gebelik riskini arttırır.
Gebelik öncesi tedavi edilmeyen klamidya enfeksiyonu gebelik, doğum ve doğum sonrası hem anne hem fetüs hem de yenidoğanda ciddi sorunlara neden olabilir.
Rektum enfeksiyonu, rektal skar ve fissür nedenidir.
HİV’e yakalanma riski CTBH arasında en fazla klamidya ile artar.
Daha az rastlanan klamidya tipleri ile oluşan Lenfogranuloma venerum, genital bölgede ağrılı ülser, grip benzeri tablo ve lenf düğümlerinde şişlik ile seyreden bir sendromdur.
Önlemler
Klamidya enfeksiyonundan en etkin korunma yolları, doğru bilgilendirme, partneriniz ile her konuda dürüst iletişim ve tedbirli davranmaktır.
Önlemler
Her cinsel aktivite sırasında lateks kondom kullanımı ve vajen florasını bozan vajinal duştan kaçınılmalıdır.
Önlemler
Çok sayıda cinsel partner olması enfeksiyon riskini arttırır. Şüpheli durumlarda gecikmeden doktora başvurmak gerekir.
Önlemler
Yaş gruplarına özgü önerilen enfeksiyon taraması yaptırılmalıdır.
Önlemler
Gebelik sırasında tedavi edilmeyen klamidya enfeksiyonları hem anne, hem gebelik seyri hem de yenidoğanda ciddi sorunlara neden olacağından gebelik sırasında da tarama önerilir.
Klamidya taramasının önemi
Klamidya en sık rastlanan CTBH olmasına rağmen tarama ile yakalanması ve tedavisi en başarılı olandır. Tarama ile hem şikayeti olmayanlar yakalanıp tedavi edilir hem de uzun dönem ciddi sorunlar önlenmiş olur.