Yazıyı okumak için lütfen tıklayın.
Tanım
‘Vulva’ kadın dış genital bölgesine verilen addır. Bu bölgede olan ağrı etkene göre iki çeşittir:
- Vulvar ağrı: Belli bir etkene bağlı oluşur.
- Vulvodini: En az 3 aydan beri olan, nedeni bilinmeyen ağrıdır.
Vulvada ağrı her yaş grubunda görülür. Vulva sıklıkla normal görünümdedir. Bazen hafif kırmızı ve ödemli görülebilir.
Vulvodini ağrısı
Her kadın vulvada ağrıyı farklı şekilde tarif eder:
Vulvodini ağrısı tanımı
Vulvodini ağrının yerleşim yeri, uyaran olup olmadığı, ilk başlama zamanı ve ağrı düzeni parametrelerine göre tanımlanır. Primer vulvodini, ağrının başlangıcında hiçbir etken yoksa, sekonder vulvodini ise belli bir olaydan sonra başlayan ağrıyı tarif eder.
Vulvar ağrı nedenleri
Vulvar ağrı bir nedene bağlı gelişir.
Vulvodini ile ilişkilendirilen durumlar
Vulvodininin, birçok etkenin birarada etkili olduğu, ancak hiçbir kanıtlanan nedenin ortaya konamadığı bir tablo olduğu kabul edilir.
Vulvodini komplikasyonları
Vulvodini, uzun süreli yaşam kalitesini bozan bir sorun haline gelebilir. Fiziksel bir şikayet olan vulva ağrısı psikolojik sorunlara da yol açar.
Vulva ağrısı nasıl değerlendirilir?
Doktorunuz şikayetinize yönelik detaylı bir öykü alır. Sonra jinekolojik muayenenizi yaparak nedeni saptamaya yönelik tetkikleri ister. Kültürler, kan ve idrar testleri enfeksiyon saptamaya yöneliktir. Bazen tanı için cilt biyopsisi gerekir.
Tedavi
Tedavi etkene yöneliktir. Bazen tedavi etkinliği 1-2 aydan sonra anlaşılır. Şikayetlerinizin takibi ve tedaviye verdiğiniz yanıtı daha iyi algılamak için ağrı günlüğü tutulması önerilir. Birçok tedavi yaklaşımı vardır.
İlaç tedavisi
- Vulva, vajen enfeksiyon tedavisi: Bazı tip enfeksiyonlarda partner tedavisi gerektiğini unutmayınız.
- Lokal anestetikler: Bölgesel olarak ya uzun süreli ya da cinsellik öncesi vulvaya uygulanırlar.
- Antidepresanlar ve epilepsi ilaçları: Bu grup ilaçların vulva ağrısına iyi geldiği gözlenmiştir. Etkinlik birkaç hafta sonra başlar.
- Östrojen içeren kremler: Hormonal değişiklik durumunda etkilidir.
Fizik tedavi
Pelvik döşemeyi oluşturan dokularda spazm varsa kas gevşetici egzersizler ile gerilim azaltılır. Dokularda güçsüzlük varsa kuvvetlendirici egzersizler ile ağrıyı azaltılır.
Masaj Terapisi
‘Trigger’ noktası kastaki en çok kasılı alan olup ağrı merkezidir. Bu noktadan başlayan ağrı komşu dokulara yayılır. Bu kasılma merkezine uygulanan yumuşak doku masajına ‘Trigger’ noktası terapisi’ denir. Kasın gevşemesi sağlanır.
Ağrı terapisi
Özel tekniklerle ağrıyı azaltmaya yönelik uygulamalar yapılır. Ultrason ve elektrik uyarısı, vulvada ağrıyı ileten sinirlere anestetrik ilaç enjeksiyonu ile sinir bloğu, ‘Trigger’ noktasına anestetik ve streoid kombinasyonu enjeksiyonlar ve botoks uygulaması ile kaslarında gevşeme sağlanması ile ağrı tedavisi yapılır.
Psikolojik danışmanlık
Partnerinizle ilişkinizde sorunlar vulva ağrısı nedeni olabilir. Veyahut vulva ağrısı ilişkinizi olumsuz etkileyebilir. Bu sorunlar danışmanlık hizmeti ile en etkin halledilir.
Kognitif davranışsal terapi: Kronik ağrı ile başetme yollarını öğreterek stresi azaltmayı sağlar. Böylece ağrı kontrolünde kendinizi daha hakim hissedersiniz.
KENDİ KENDİNE TEDAVİ
- Soğuk uygulama: Özel torbalar veya havluya sarılı buz vulvaya aralıklı olarak uygulanması rahatlatabilir.
- Oturma banyosu: Ilık su ile dolu küvet veya leğene 5-10 dakika süreyle oturmak önerilir. Suya sabun, şampuan veya banyo köpüğü konması önerilmez.
- Penetrasyondan kaçınmak: Cinsellikten kaçınılması önerilmez, ancak penetrasyon ağrılı olacağından tedavi olana kadar daha az ağrılı bir pozisyon bulmak, başka türlü cinsel aktiviteler denemek veya kokusuz kayganlaştırıcılar kullanılması önerilir.
Önlemler
Bazı önlemler ile vulva ağrısına engel olabilirsiniz.
Önlemler
Ülkemizde sık uygulanan vainal duş, vajen florasını bozarak enfeksiyonlara zemin hazırlar.
Önlemler
Vulva nemini arttıracak uygulamalar cild pH’sını bozarak enfeksiyonlara zemin hazırlar.